Psychologische Veiligheid: Facts & myths

Geschreven door:

Wouter Robijn
🕒 Leestijd: 3 min

Navigation

Psychologische Veiligheid: Facts & myths
Feit of Mythe: Om een psychologisch veilige omgeving te creëren, moeten we de sfeer vriendelijk houden.
Feit of Mythe: Psychologische veiligheid hangt nauw samen met persoonlijkheid (extraversie bijvoorbeeld).
Feit of Mythe: Psychologische veiligheid is de belangrijkste factor om het succes van een team te voorspellen.

Meer inspiratie?

Psychologische Veiligheid: Facts & myths

Als een organisatie het echt goed wil doen in een wereld waar innovatie een verschil kan maken, is het niet genoeg om slimme, gemotiveerde mensen in je team te hebben. De kunst is om het potentieel van al die getalenteerde mensen maximaal in te zetten. Onderzoek toont aan dat dit precies is waar het schoentje knelt. We gaan er vaak vanuit dat als iedereen zijn werk doet en goed doet, succes wel zal volgen. Deze vlieger gaat helaas niet meer op. We zien dat er veel meer nodig is om een team effectief te maken. Een effectief team betekent een team dat resultaten behaalt opnieuw en opnieuw en opnieuw. Daarom wordt de vaardigheid om samen te werken in een psychologisch veilige omgeving vaak genoemd als één van de belangrijkste vaardigheden van de 21ste eeuw. Het concept ‘psychologische veiligheid’ wordt meer en meer opgepikt door organisaties. Hieronder wordt het risico op misverstanden over het concept groter en ontstaan er heel wat mythes tussen de feiten door.

Wij houden voor jou de 3 meest gebruikte stellingen over psychologische veiligheid om de loep!

Feit of Mythe: Om een psychologisch veilige omgeving te creëren, moeten we de sfeer vriendelijk houden.

Een psychologisch veilige omgeving betekent niet dat mensen het altijd met elkaar eens moeten zijn om de sfeer vriendelijk te houden. Het is net het tegenovergestelde. Psychologische veiligheid moet ruimte bieden voor productieve meningsverschillen. Je staat dus open voor feedback en probeert elkaars mening te begrijpen. Het gaat niet om winnen of verliezen. We zien vaak het tegenovergestelde. Mensen zijn beleefd tegen elkaar tijdens een meeting en blijken het later oneens te zijn wanneer ze er in de gang over praten. Dit heeft een verlammend effect en vertraagt het proces. Psychologische veiligheid gaat over de bereidheid om een constructieve dialoog aan te gaan waarin we van mening kunnen verschillen en openlijk kunnen aangeven wat we denken en voelen.

Feit of Mythe: Psychologische veiligheid hangt nauw samen met persoonlijkheid (extraversie bijvoorbeeld).

Je in alle veiligheid uiten in een team wordt vaak toegeschreven aan bepaalde persoonlijkheidskenmerken (extraversie of introversie). Het is niet omdat een introvert persoon minder de neiging heeft zich uit te spreken voor de hele groep dat hij/zij zich niet veilig voelt. Hetzelfde geldt voor een extravert persoon: het is niet omdat hij/zij makkelijk praat, dat hij/zij zich veilig voelt. Psychologische veiligheid heeft betrekking op het werkklimaat binnen een team en staat los van persoonlijkheidskenmerken. Onderzoek toont aan dat het klimaat ongeveer dezelfde invloed heeft op mensen met verschillende persoonlijkheidskenmerken. Daarnaast, als je niets waardevols toe te voegen hebt, is stiltevaak een teken van een psychologisch veilig gevoel.

Feit of Mythe: Psychologische veiligheid is de belangrijkste factor om het succes van een team te voorspellen.

Zoals hierboven vermeld, zijn er drie factoren (die mekaar versterken) cruciaal om het succes van een team te voorspellen: doel, organisatie en normen. De lat mag best hoog liggen. Zorg er alleen voor dat de verwachtingen duidelijk zijn. Want wanneer het onduidelijk is waar de punten liggen waarop je ‘accountable’ zal worden gehouden, dan voelt het meteen een stuk minder veilig om te handelen. Waarom? Omdat er geen expliciete grenzen zijn waarbinnen je je gedrag kan sturen. Psychologische veiligheid gaat niet over lief zijn of het verlagen van je prestatiestandaarden. Integendeel: het gaat over erkennen dat excellente prestaties openheid, flexibiliteit en wederzijdse afhankelijkheid vragen. En dat kan je alleen ontwikkelen in een psychologisch veilige omgeving.

“Psychologische veiligheid is een (gedeelde) overtuiging dat het veilig is om interpersoonlijke risico’s te nemen zoals wanneer we wel of net niet spreken, wanneer we feedback geven, wanneer we onze bezorgdheden uiten of wanneer we fouten maken.”

Zin in meer? Schrijf je dan zeker in voor één van onze gratis online demo’s.
Tot dan!

Ontdek onze events

Live workshops
13 mei 2025
Feedbackcultuur unlocked
23 september 2025
Het juiste gesprek op het juiste moment: een strategische aanpak voor HR
14 oktober 2025
Feedbackcultuur unlocked
18 november 2025
Leiderschap als hefboom voor een cultuur van dialoog
Online webinars
28 april 2025
Building Cultures of Dialogue
17 juni 2025
Building Cultures of Dialogue
Wouter Robijn
Trainer, Consultant
Maak kennis met Wouter, onze academisch-praktische krachtpatser! Met één voet stevig in de academische wereld als Doctor in Leiderschap en Welzijn, en de andere in de praktijk, slaat Wouter de brug tussen theorie en toepassing in de echte wereld. Bij The Tipping Point verzorgt hij niet alleen trainingen over communicatie, welzijn en leiderschap, maar dient hij ook als inhoudsexpert, zodat de nieuwste wetenschappelijke inzichten onze trainers en deelnemers bereiken. Met meer dan 10 jaar ervaring in HR, waarin hij zowel praktische kennis als een breed theoretisch kader heeft opgebouwd, brengt Wouter een unieke invalshoek naar elke sessie. Hij helpt deelnemers floreren door het beste van onderzoek en praktijk te combineren.

Benieuwd naar meer?

Evaluatiegesprekken: een beetje als naar de tandarts gaan?

REFLECTIE

Feedback oriëntatie: het geheime ingrediënt voor succesvolle evaluatiegesprekken

HOW TO

Hoe ontwikkel je een effectieve feedbackomgeving! 7 ‘knoppen om aan te draaien’

HOW TO
Wil je meer weten over feedbackcultuur?

Wanneer heeft feedback nu echt die gewenste impact?

HOW TO

De reis naar psychologische veiligheid: deel 3 | De Rol van de Organisatiecultuur

HOW TO

De reis naar psychologische veiligheid: deel 2 | Het Belang van Teams en Leiderschap

HOW TO

Leiderschapsontwikkeling: hoe starten?

HOW TO

Onder de ijsberg van leidinggevenden | Wat voorspelt goed leiderschapsgedrag?

HOW TO

De vraag naar leiderschapsontwikkeling voor toekomstige leidinggevenden groeit duidelijk

INTERVIEW

Stap voor Stap naar Psychologische Veiligheid op de Werkvloer

HOW TO

Waarom ‘motiverende gesprekken’ niet bestaan?

INTERVIEW

Psychologische veiligheid: de sleutel voor jouw teamsucces?

HOW TO

About a new year, new events… and a surprise for you!

TOOLS om het maximum te halen uit ‘online facilitaties’

A fool with a tool is still a fool

BUILDING CULTURES OF DIALOGUE

Topics om een cultuur van dialoog te ontwikkelen?

Om een cultuur van dialoog te bouwen, is het ontwikkelen van sterke communicatievaardigheden essentieel. Dit vormt de basis waarop organisaties gesprekken effectief laten werken. Om organisaties hierin te ondersteunen, zetten wij bewust in op drie krachtige hefbomen om een gesprekscultuur te laten bloeien: Psychologische Veiligheid, Leiderschap en Feedbackcultuur. Elk van deze topics draagt bij aan een cultuur waarin gesprekken leiden tot groei, innovatie en duurzame resultaten.

Feedbackcultuur

Een cultuur waarin feedback geven, vragen en ontvangen dagelijkse praktijk is en gericht op voortdurende groei en ontwikkeling.

Leiderschap

Inspirerende leiders die vertrouwen en verbinding creëren, vormen de sleutel tot het bouwen van een cultuur waarin dialoog centraal staat.

Psychologische veiligheid

Een veilige omgeving waarin mensen durven spreken en ideeën delen, stimuleert innovatie en versterkt welzijn en samenwerking.

Communicatievaardigheden

Sterke communicatievaardigheden vormen de basis voor constructieve gesprekken die vertrouwen, samenwerking en resultaatgerichte actie mogelijk maken.