Psychologische veiligheid: de sleutel voor jouw teamsucces?
Wat heb jij nodig om van jouw team een dreamteam te maken? Heb je grote ambities en stel je uitdagingen en duidelijke doelstellingen? Leg je de lat hoog en inspireer je je mensen om erover te geraken? Als je dat wil realiseren heb je ook een veilig werkklimaat nodig. Want als je wil dat jouw medewerkers zich 100% kunnen en durven smijten, moeten ze zich eerst veilig voelen. Maar wat is dat precies, een veilig werkklimaat? En welke sleutelrol speelt psychologische veiligheid in het bouwen van een succesvol team.
Wat is psychologische veiligheid?
Pyschologische veiligheid omschrijven we als het geloof dat de werkplek veilig is om interpersoonlijke risico’s te nemen. Dat betekent dat medewerkers de overtuiging delen dat ze ongestraft meningen en feedback kunnen geven, bezorgdheden kunnen uiten en fouten mogen maken.
Wanneer we aan professionals vragen of psychologische veiligheid de belangrijkste factor is voor het succes van een team, is het antwoord meestal ja. Velen beschouwen psychologische veiligheid als hét geheime ingrediënt voor teamsucces.
Die mythe moeten we echter ontkrachten. Psychologische veiligheid is een noodzakelijke voorwaarde om ambities en doelstellingen te bereiken, mensen te laten groeien en fouten te vermijden. Maar het is op zich niet voldoende.
Als een dream team functioneert als een vlot rijdende wagen, dan is psychologische veiligheid niet de brandstof die de auto aandrijft, wel de kracht die de rem lost waardoor mensen hun volle potentieel kunnen bereiken.
Race teams vs hang teams: wanneer de balans zoek is
Naast een veilig teamklimaat is de ‘drive to perform’ cruciaal om individu en team topprestaties neer te zetten. Psychologische veiligheid en de drive to perform, of de gedrevenheid om een verschil te maken, werken dus in tandem om van jouw team een dreamteam te maken.
De balans tussen drive to perform en psychologische veiligheid moet goed zitten. Heb je weinig van beide, dan krijg je een angst team waarin angst voor wat nieuw is overweegt, een negatieve sfeer heerst en niemand écht een verschil wil of durft maken.
Teveel drive to perform en te weinig psychologische veiligheid leiden dan weer tot concurrentiedrift, een grimmige sfeer en vijandigheid. Wie even niet meekan, blijft achter in deze race teams. Diegene die het tempo bepalen, bestempelen de sfeer echter wel als gezond.
Aan de andere kant van de matrix heb je de gezapige, hang teams. Prettig, ontspannen en met veel vertrouwen. Het duurt wel lang voor je erbij hoort (inclusie is hier een zaak van tijd én niet van competentie) en er is weinig initiatief. Dringende zaken bestaan immers niet. Dit gaat ten koste van de nodige performance. En laat net dat vandaag de dag cruciaal zijn in een tijdperk waar teams teams meer dan ooit snel en daadkrachtig schakelen.
Het dream team
Maar wat is dan een dreamteam dan precies? Zo’n team heeft een hoge drive to perform en een hoge psychologische veiligheid. Het combineert het beste van een eigenzinnige, ietwat individualistische inslag met een grote verbondenheid en empathie.
Een belangrijk kenmerk van een dreamteam is dat de teamleden voortdurend samen blijven streven naar beter. Ze zijn dus niet tevreden met de status quo. Ze doen dat met de overtuiging dat ze topprestaties alleen kunnen realiseren vanuit een intensieve samenwerking. Zo slagen ze erin om een verschil te maken en steeds iets nieuws en beters te bedenken.
Zo’n team levert betere prestaties en medewerkers zijn meer betrokkenheid, innovatiever en leren sneller en meer en hebben grotere werkvreugde.
Werken aan evenwicht
Is jouw team een dreamteam? Of net niet? Wees je er dan van bewust dat deze balans voortdurend in beweging is. Teams switchen van de ene naar de andere kant, afhankelijk van wat er intern en rondom hen gebeurt.
Zit je vandaag goed, rust dan niet op je lauweren. Eén incident, rake opmerking of ontslag kan alles op zijn kop zetten. Is de balans in jouw team momenteel zoek? Dan kan je het juiste evenwicht creëren.
Dat begint bij vertrouwen en verbinding. En die creëer je door rekening te houden met de voorkeuren van jezelf en je teamleden. Op die basis zoek je naar common ground en maak je goede afspraken. Duidelijkheid over doelen, taken, rollen, prioriteiten en normen is daarbij doorslaggevend. Zo bouw je aan een team waarin naast vertrouwen en verbinding ook durf en prestatiedrang aanwezig zijn.
Bronnen:
Amy C. Edmondson, ‘The Fearless Organization’
Hans van der Loo, ‘Psychologische veiligheid’
Tom Nijsmans
Tom begeleidt al eenentwintig jaar bedrijven en overheden bij leer- en veranderingstrajecten en is zo een bevoorrechte getuige van de veranderingsgolven waar organisaties in de moderne economie mee te maken krijgen. Als geen andere kent hij de oorzaken en kenmerken van die continuous change en vooral ook de manieren om daar succesvol mee om te gaan: om snelle en ingrijpende veranderingen om te zetten in kansen en goede resultaten, hebben organisaties en hun medewerkers een aantal nieuwe skills nodig. Het gaat om sociale, emotionele en cognitieve skills die ons niet aangeleerd zijn op school en aan de universiteit, zoals professionele zelfkennis, een learning mindset, kritisch denken, duurzaam beïnvloeden, weerbaarheid en wendbaarheid. Tom doorgrondt beter dan wie ook welke skills of the future uw organisatie het beste kan gebruiken, bouwt daar samen met u een leerprogramma over en rust u zo optimaal uit voor de snel veranderende wereld.
Kristin Adriaensen
Kristin is al heel haar leven gepassioneerd door alles wat met leren en ontwikkelen te maken heeft. Na enkele jaren zelf een trainingsbureau (voor taal- en communicatietrainingen) geleid te hebben, staat ze met veel plezier terug midden in het veld. Ze begeleidt experts en leidinggevenden op vlak van ontwikkelingsgerichte vaardigheden: feedback, communicatie, mentoring, train the trainer, facilitation skills, … Ze vindt het erg belangrijk om zich ook zelf te blijven ‘upskillen’. Daarom heeft ze zich de afgelopen jaren eveneens sterk toegelegd op de ontwikkeling van digitale leeroplossingen (apps, e-learning modules, online academy’s, …).
Ontdek onze lunch & discoversessies
Ontdek onze formats om psychologische veiligheid te
trainen én top of mind te zetten in jouw organisatie!
SKILLS FOR TODAY AND TOMORROW
Welke soft skills winnen aan belang?
Op basis van ons onderzoek en ervaring hebben wij 4 categorieën van (soft) skills
geïdentificeerd die cruciaal zijn om performant te blijven in de toekomst?
Erkend dienstverlener KMO-portefeuille
